Στις 19 Μαΐου συμπληρώθηκαν 97 χρόνια από την ημέρα που οι Νεότουρκοι με αρχηγό τον Μουσταφά Κεμάλ, αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα, τη μαρτυρική αυτή πόλη του Πόντου, για να ολοκληρώσει τη γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
Αυτή την ημέρα επέλεξε τον Φεβρουάριο του 1994 το Ελληνικό Κοινοβούλιο να την καθιερώσει ως ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού. Το σχέδιο όμως τον νεότουρκων είχε ξεκινήσει από το 1915 με τη σφαγή των Αρμενίων και συνεχίστηκε το 1916 με σταδιακό αφανισμό των Ελλήνων του Πόντου. Η εγκληματική αυτή πορεία αφανισμού του χριστιανικού πληθυσμού Αρμενίων, Ασσυρίων και στη συνέχεια των Ελλήνων του Πόντου, ολοκληρώθηκε με την καταστροφή της Σμύρνης και τον ξεριζωμό από τα σπίτια, όσων είχαν απομείνει στη ζωή, μετά τους φοβερούς διωγμούς και την εξόντωση.
Τρεις μήνες πριν την έναρξη του Α΄ παγκοσμίου πολέμου τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιο της εξόντωση των χριστιανών, με διωγμούς, σφαγές, εκτοπίσεις, ομαδικούς βιασμούς και κάθε άλλη θηριωδία.
Σε άπειρες περιπτώσεις οι νεότουρκοι συγκέντρωναν τα γυναικόπαιδα και τους ηλικιωμένους ανά 300-400 ή 600 άτομα και τα κλείδωναν σε σπίτια ή σχολεία και τους έκαιγαν ζωντανούς. Κανείς δεν άκουγε τις κραυγές τους.
Πολλοί ιεράρχες, ιερείς, σφάχτηκαν και σταυρώθηκαν. Πολλά σώματα παιδιών, κοριτσιών, βρέθηκαν κομμένα σε κομμάτια. Κυριολεκτική κατακρεούργηση του Έθνους. Ακόμα και τούρκοι βρέθηκαν να ομολογήσουν τις θηριωδίες αυτές.
Στα περίφημα τάγματα εργασίας στρατολογούνταν και κατατάσσονταν οι πιο δυνατοί άντρες, έπειτα στέλνονταν προς διάφορες κατευθύνσεις στο εσωτερικό της αυτοκρατορίας. Από τα παράλια της Μ. Ασίας και του Εύξεινου Πόντου στα πέρατα της Βαγδάτης, του Καυκάσου, `και της Αιγύπτου. Άλλοι για την κατασκευή στρατιωτικών δρόμων, άλλοι για διάνοιξη σηράγγων για το σιδηρόδρομο της Βαγδάτης κ.α., διανύοντας αποστάσεις χιλιάδων χιλιομέτρων με τα πόδια σε τρομερές συνθήκες.
Με στέρηση τροφής και ενδυμάτων, εκτιθέμενοι στις καιρικές συνθήκες, στον καυτό ήλιο της Βαγδάτης και στο αφόρητο ψύχος του Καυκάσου προσβαλλόμενοι από ασθένειες. Όλ? αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα συχνά να μη επιστρέφει κανείς ζωντανός από τέτοιο μαρτύριο. Στην πραγματικότητα ήταν πορείες θανάτου, χωρίς σκοπό. Σκοπός ήταν ο θάνατος.
Το 1921 όλοι οι έμποροι, γιατροί, καθηγητές και διανοούμενοι Έλληνες του Πόντου οδηγήθηκαν στις φυλακές της πόλης Αμάσειας. Καταδικάσθηκαν όλοι σε θάνατο δι? απαγχονισμού στα ονομαζόμενα δικαστήρια ανεξαρτησίας, στην κεντρική πλατεία της πόλης.
353.000 Έλληνες του Πόντου, δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα. Σκοτώθηκαν, σφαγιάστηκαν και πέθαναν από τις κακουχίες.
Όσοι απέμειναν, με την ανταλλαγή του 1922 έφτασαν στην Ελλάδα. Τα σπίτια, οι τάφοι και η ψυχή τους έμειναν εκεί..
Ευθύμης Κυρατζής,
μαθητής του Ε΄1
